Öğretmen Komisyonu, Cemil Meriç’in ‘Bu Ülke’ Kitabını Tahlil Etti

Reyhanlı Ufuk Eğitim Derneği Öğretmen Komisyonu, Cemil Meriç’in “Bu Ülke” kitabının konu alındığı kitap tahlili programı organize etti.

Reyhanlı Ufuk Eğitim Derneği Öğretmen Komisyonu tarafından "Bu Ülke-Cemil Meriç" başlığı altında Reyhanlı Cemil Meriç Kültür Evinde bir kitap tahlili programı düzenlendi.

Sunumunu Ufuk-Der Öğretmen Komisyonundan Ahmet Biçici'nin gerçekleştirdiği program 19 Ocak 2017 Perşembe günü saat 19.45'te başladı ve yaklaşık iki saat sürdü. Açık oturum şeklindeki kitap tahlili programının konuşmacıları Ali İhsan Hazırlar ve Mustafa Ocakoğlu idi.

Ahmet Biçici, 24 Kasım (2016) Perşembe günü dernekte yapılan ilk kitap tahlili programında Mehmet Cunedioğlu ve Süleyman Ocakoğlu ile beraber Nurettin Topçu'nun “Türkiye'nin Maarif Dâvası” kitabını değerlendirdiklerini hatırlatarak söze başladı.

Cemil Meriç'i ve özellikle "Bu Ülke" kitabını; yazarının Reyhanlı'da doğmuş olması ve kitabın da ülkemizin tarihî bir dönemine ilişkin sağlam tespitlere sahip denemelerden oluşan bir kitap olması nedeniyle seçtiklerini ve okuduklarını belirten Ahmet Biçici, ilk sözü birinci konuşmacı olan Ali İhsan Hazırlar'a verdi.

Ali İhsan Hazırlar konuşmasına Cemil Meriç'in hayatı ve eserleri ile ilgili biyografik bilgiler vererek başladı. Hazırlar, Meriç'in aslında anlaşılması zor bir yazar, düşünür ve mütercim olduğunu ifade etti. Bunun da sebebinin yazarın kitaplarındaki atıflardan da anlaşılacağı üzere aynı anda Doğu ve Batı dünyasından etkilenmiş olmasına bağlanabileceğini belirtti.

Hazırlar, konuşmasının devamında, ömrü Hatay, İstanbul, Elazığ, Paris şehirlerinde geçen Cemil Meriç'in çocukken ileri derecede miyop olduğunu bile bile kitap ve kütüphane aşkı ile adeta bir ibadet şuuruyla okumaya ve öğrenmeye devam ettiğine işaret etti. Hatta Meriç'in 38 yaşına bastığı 1954 yılında görme yetisini tamamen kaybetmesine rağmen artık okuyamadığı kitapları ailesi,  dostları ve öğrencilerinden dinleyerek yani kulak okuması yaparak anlamaya çalıştığını vurguladı. Ali İhsan Hazırlar;  aslında Meriç, kendi deyimi ile söylersek "fildişi kule“ sinden çıkmayan ama yerli ve millî olan bir aydındır, diyerek onun yerlilik ve millîliğine dikkat çekti. 

Ali İhsan Hazırlar; "Kimim ben? Hayatını, Türk irfanına adayan, münzevî ve mütecessis bir fikir işçisi." diye kendini tanımlayan Cemil Meriç'in çok düşünen, okuyan ve üreten bir yazar olduğunu belirterek onun 1974 yılında yayımlanan "Bu Ülke" adlı kitabında, Türk aydınını, kendi toplumunu, tarih ve medeniyetini küçümsemesi ve Batı hayranı ve taklitçisi olması nedeniyle sık sık eleştirdiğini vurguladı. Hazırlar, kitabı okurken altını çizdiği bazı satırları paylaşarak konuşmasını bitirdi.

Konuşmasından dolayı Ali İhsan Hazırlar'a teşekkür eden Ahmet Biçici, Cemil Meriç'in ve tahlilini yaptığımız "Bu Ülke" kitabının şimdiye kadar gündemimize girmemiş olmasının bizim açımızdan ciddi bir eksiklik olduğunu belirterek dinleyici öğretmenlerin kitap ve yazar ile ilgili yorumlarına geçti.

Söz alan öğretmenlerden Ahmet Yeter, kitabın derin bilgi ve düşünce içerdiğini vurgulayarak belki de kitabın ancak yüzde beşini anlayabildiğini ifade etti. Yeter, kitabın tam ve doğru anlaşılması için birkaç kez okuması gerektiğini düşünüyorum, dedi.

Kitap ve yazara dair katılımcı görüş ve eleştirilerinin alınmasından sonra oturumu sunan Ahmet Biçici, sözü ikinci konuşmacı olan Mustafa Ocakoğlu'na bıraktı.

Konuşmasına Cemil Meriç ve ilk eseri "Bu Ülke" kitabını anlamak için kitaptan birkaç başlığı/kavramı ele almak gerekir, diyerek başlayan Ocakoğlu, "Sağ ile Sol, Gerici Kim, Kamûs Bir Milletin Hafızası, İzm'ler, Din Afyon mudur, Dante, İbn Haldun ile Vico, Balzac" başlıklı yazılardan örnek ve özetlerle sunumunu gerçekleştirdi.

Mustafa Ocakoğlu; içinde program yapmakta olduğumuz evde, Balkan göçmeni bir ailenin ferdi olarak 1916'da doğmuş olan Cemil Meriç'in yaşadığı hayatın, ciddi acı ve travmalarla dolu olduğunu hatırlatarak Osmanlı'dan Türkiye'ye geçiş  sürecinde Batıyı bilen ama Batıya öykünmeyen, kadim tarih ve medeniyetine bağlı bir münevver  olmanın zor olduğu bir dönemde, Meriç her daim hakikatin peşinde olmuştur, diyerek konuşmasına şöyle devam etti: "Bütün Kur’anları yaksak, bütün camileri yıksak, Avrupalının gözünde biz yine de Osmanlıyız. Osmanlı, yani İslam. Karanlık, tehlikeli, düşman bir yığın!" diyen Cemil Meriç bize özümüzü 1970'li yıllarda cesurca hatırlatmış bir söz ustasıdır. Son söz olarak ifade etmeliyim ki "Bu Ülke" kitabını okurken fark etmiş olabileceğiniz gibi, Cemil Meriç,  sağ, sol, gericilik, yobazlık gibi tartışma ve ayrışmaların bize, bizim topraklara ait olmayan yapay tartışma ve ayrışmalar olduğunu belirten nadir aydınlardan biridir.

Oturum başkanı Ahmet Biçici, ikinci konuşmacı olan Mustafa Ocakoğlu'na teşekkür ederek Cemil Meriç'in "Bu Ülke" kitabından altını çizdiği satırları dinleyenlere okudu. Yaklaşık elli yıl önce yazılan kitabın içindeki bazı tespitlere ve yazarın öngörülerine şaşmamak ve katılmamak elde değil, diyerek kitap ve yazar ile ilgili konuşmak isteyen veya kitapta altını çizdiği satırları okumak isteyenlere söz vermek istediğini belirtti.

Katılımcılardan söz alan Mehmet Cemiloğlu, kitabı ve yazarını bugüne kadar tanımamış olmak büyük bir kayıp derken; Bilal Süzgeç, kitabı ve yazarını, okumalı ve anlamalıyız fakat yazarın fikir, tespit ve öngörülerinin tamamına katılmak zorunda değiliz, diyerek kitap ve yazar hakkındaki görüşlerini ifade etti. Bu arada Mustafa Karasu, kitaptan dikkatini çeken cümleleri katılımcılarla paylaştı.

Ali Karaköy, kitabın 98. sayfasında yer alan "Sen Bir Az-Gelişmişsin" başlıklı yazının, aslında bizim için çok anlamlı olduğunu belirterek "Kıt'aları ipek bir kumaş gibi keser biçerdik. Kelleler damlardı kılıcımızdan. Bir biz vardık cihanda, bir de küffar…" satırları ile başlayan sayfanın tamamını okudu.

Mustafa Şanverdi ise başta kendi şahsı ve ailesi olmak üzere içinde bulundukları dernek ve platform için Cemil Meriç'in en anlamlı satırları 276. sayfada yer alıyor, diyerek "Havârilerini yaratamayan İsa'nın yeri tımarhanedir, tarih değil. Muhammed'in ilk mucizesi: Hatice-t-ül kübrâ." cümlelerini okudu ve bu cümlelerin bize bakan tarafıyla alakalı görüşlerini ortaya koydu.

Oturum Başkanı Ahmet Biçici; hazırlık ve konuşmalarından dolayı Ali İhsan Hazırlar ile Mustafa Ocakoğlu'na; programın tarihî ve nezih bir mekân olan Cemil Meriç Kültür Evinde gerçekleştirilmesinden dolayı Halk Eğitimi Merkezi Müdürü Mehmet Cemiloğlu, Müdür Yardımcısı İbrahim Cemiloğlu ve Kültür Evi personeline, Ufuk-Der Öğretmen Komisyonu adına teşekkür etti. Çay ve künefe ikramının olduğu program toplu hatıra fotoğrafı çektirilmesiyle tamamlandı.